29 Ocak 2014 Çarşamba

+ Zornoloji: Bölüm II veyahut JZ/Otonom bir doğuş



 Yıllar yılı Zorn'nun kendi müziğini yaratmak adına attığı adımlar, yaratıcı kişiliği ve büyük çabaları sayesinde ona muazzam bir evreni kurması sağlayan en temel karakteristik özelliği;. tüm emeklerine istinaden ısrarla peşinden koştuğu ve onu ana akımın kısıtlı yaratımlarından öteye taşıyan, kendi düşüncesi ve sesini var edebilmesinin yolunu açan özerkliğidir. Yaratmış olduğu yüzlerce eserle bizlere 21. yüzyılın Mozart'ı dedirtebilen bu adamın özerkliği ise şöyle bir anlatıya sebep oluyor;

  • Memleket ve geri dönüş;
  2 Ekim 1953 yılında doğan Zorn, henüz küçük yaşlarda müzikle ilgilenmeye başladı. Ömrünün büyük bir bölümünü geçirdiği ve yerlisi olduğu New York'ta ki çocukluk yıllarında flüt, gitar ve piyano dersleri aldı. Bugüne kadar yaptığı çalışmalarda hep deneysel/avantgart ve free caz sanatçısı olarak tanımlansa da, neredeyse birbirlerinin YingYang'ı sayılabilecek kadar birbirinden farklı lezzetler; projeler, çalışmalar, eserler üretti. (bkz: Game Pieces projesi ve oda müziği çalışmaları) Bu denli yenilikçi ve hatta yeniliğe aç kişiliğin oluşumunda kuvvetle ihtimaldir ki ailesinin büyük etkisi olmuştur. Zira aile bireylerinin her birinin farklı müzikal zevkleri vardı. Annesi daha çok klasik ve world music dinlerken, babası blues, country, fransaya has chansons ve caz'ı yeğlerdi. Daha sonra ki yıllarda Painkiller, Moonchild gibi rock esintili ekstrem çalışmalarına olan ilgisi de yine çocukluk ve gençlik yıllarında abisinin dinlediği rock&roll ve vokal bazlı r&b tabanlı Doo-Wopp stili müzik türlerinden ilhamını almıştır. [1][2][3][4]

  Bestecilik döneminde onu yönlendirecek alanları henüz keşfederken, klasikler ve film müziği dinletilerinin yanına gençlik yıllarının ilk sahne deneyimlerini yerel bir surf band ekibinde bass çalarak ediniyordu. [5] Avantgart ve deneysel müzikle ilk tanışıklığını sağlayan Mauricio Kagel'ın kayıtlarının ardından, daha sonra bırakacağı Webster kolejinde ki eğitimi sırasında ana enstrümanı saksafonla, dönemin en yaratıcı avartgart ve free caz sanatçısı Anthony Braxton'un For Alto albümünü dinleyerek, hemde seçmiş olduğu bu yeni enstrümanın marifetlerine şahit olarak tanışacaktı.[6] [2]

  Henüz 12 yaşında beste yapmaya başlayan Zorn, asıl bestecilik eğitimini NYC'de, Manhattan'da bulunan United Nations okulunda aldı. Ama her ne kadar eğitmini NYC'de almış olsa da, ilk şeflik -conductor- deneyimlerini yine St. Louis'de yani Webster kolejinde ki eğitimleri sırasında edindi. Kolejde ki 1.5 yıllık eğitiminin ardından ayrılıp önce San Francisco ve ardından Oregon'a yaptığı seyahatların bitiminde 1974 yılında New York'a geri taşındı. Bu ayrılıktan önce vuku bulan enstrüman değişikliğinin eksikliklerini de yine kolej eğitimi sırasında Oliver Lake'den aldığı dersler ve günlük ortalama 10 saate varan saksafon pratikleri ile aştı. Hali hazırda ki müzikal deneyimi ve enstrümanında ki tekniğini belirli bir ustalığa getirmesi, NYC'de Zorn'nun; özerkliği, kendini tanımasını ve yapmak istediği müziğin tam olarak ne olduğunu anlamasını sağlayacak tecrübeler edinmesini sağladı. 1980'den 1982'ye kadar çalıştığı Soho Music Gallery ile NYC'nin doğaç müziğin en çoşkun halinin sembolü olan aşağı Manhattan'da en az kendisi kadar özgürlükçü, yeniliği arayan ve her biri enstrümanında ve alanında emin adımlarla ilerleyen sanatçılarla tanıştı. Tüm bu yaratının var olduğu, '70li yılların cazı için geleceği yaratma görevini yüklenen bu muazzam akıma ve bölgeye Downtown deniyordu... [2][7][8]


+Dipnot:
[1]: Allmusic.com, John Zorn Biograpy (erişim: 25 Ocak, 2014)
[2]: Jazz.com, Encyclopedia of Jazz Musician, Zorn, John (erişim: 25 Ocak, 2014)
[3]: Wiki-En, John Zorn (erişim: 22 Ocak, 2014)
[4]: Studies in Jewish Musical Traditions, Micheal s. Cuthbert, Harvard College Library (2001)
[5]: Contemporary Musicians, Vol. 15, Suzanne Burgoin, Gale (1995)
[6]: John Zorn: Autonomy and the Avant-Garde, Ted Gordon, Avant Journal Vol:3 (2008)
[7]: Milken Archive, John Zorn (erişim: 27 Ocak, 2014)
[8]: Scaruffi.com, Avant/ John Zorn  (erişim: 27 Ocak, 2014)

+görsel; 'The Dreamers'  Nick Ruechel / düzenleme; @uzakkultur

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder